Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach realizuje projekt pn. „Przebudowa Polderu Żelazna” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2014-2020.

Projekt polega na przebudowie istniejącego polderu „Żelazna” w Opolu, w tym na przebudowie istniejących urządzeń wodnych oraz budowie nowych obiektów, w celu zwiększenia pojemności polderu i rezerwy powodziowej.

Zakres rzeczowy obejmuje wykonanie następujących obiektów:

Część 1 - Budowa i przebudowa wałów zamykających wraz z budową i przebudową obiektów towarzyszących

1. Wał polderowy „Polder Żelazna” – km 4+130÷5+117 wraz z obiektami funkcjonalnie związanymi:
a) Wał polderowy „Polder Żelazna” – km 4+130÷5+117 (L = 987 m),
b) Przewał wałowy wpustowo-upustowy (dolny) „Sławice”,
c) Śluza wpustowo-upustowa ”Sławice”,
d) Ujściowy odcinek Kanału Ulgi Ryjca.

2. Wał polderowy „Opole” o całkowitej długości L = 2448 m wraz z obiektami funkcjonalnie związanymi:
a) Wał polderowy „Opole”,
b) Przepusty wałowe,
c) Stacja pomp – pompownia PM1 wraz z obiektami funkcjonalnie związanymi,
d) Stacja pomp – pompownia PM2 wraz z obiektami funkcjonalnie związanymi,
e) Stacja pomp – pompownia PM3 wraz z obiektami funkcjonalnie związanymi,
f) Odcinek wału przeciwpowodziowego polderowego Obwodnicy Północnej (łącznika).

3. Wał polderowy „Sławice-Żelazna” wraz z obiektami funkcjonalnie związanymi:
a) Wał przeciwpowodziowy,
b) Przepusty wałowe i drogowe,
c) Stacja pomp – pompownia PM4 wraz z obiektami funkcjonalnie związanymi.

4. Wał polderowy zamykający „Sławice-Żelazna” wraz z obiektami funkcjonalnie związanymi:
a) Wał przeciwpowodziowy,
b) Przepusty wałowe,
c) Rowy melioracyjne przywałowe wraz z obiektami funkcjonalnie związanymi - ciąg rowu R-A5.

5. Wał polderowy zamykający „Żelazna” wraz z obiektami funkcjonalnie związanymi:
a) Wał przeciwpowodziowy.

Część 2 - Przebudowa przepompowni Żelazna wraz z przebudową obiektów towarzyszących

1. Pompownia Żelazna wraz z obiektami funkcjonalnie związanymi:
a) Pompownia „Żelazna”,
b) Budowla na wlocie do zbiornika wyrównawczego,
c) Koryto Kanału Półwieś na odcinku od km 0+417 ÷ 0+514,
d) Przepust w km 0+511 Kanału Półwieś,
e) Upust grawitacyjny (przepust wałowy) zlokalizowany w km 0+414 Kanału Półwieś, w korpusie wału polderowego „Polder Żelazna”, przy starym budynku pompowni
f) Rów łączący koryto rz. Ryjec z Kanałem Półwieś,
g) Przepust w km 0+204 rowu łączący koryto rz. Ryjec z Kanałem Półwieś,
h) Przepust w km 0+700 rowu łączący koryto rz. Ryjec z Kanałem Półwieś,
i) Stopień korekcyjny w km 0+315 rowu łączącego koryto rz. Ryjec z Kanałem Półwieś,
j) Stopień korekcyjny w km 0+799 rowu łączącego koryto rz. Ryjec z Kanałem Półwieś,
k) Pompownia Żelazna – część elektryczna

Cel Projektu:

Celem projektu jest zabezpieczenie przeciwpowodziowe doliny rzeki Odry: gm. Opole, m.in. terenu specjalnej strefy ekonomicznej przy ul. Północnej w Opolu, terenów zamieszkałych przy ul. Partyzanckiej, obwodnicy północnej miasta Opola, dzielnicy Sławice oraz Żelaznej (gmina Dąbrowa) przed wodami powodziowymi rzeki Odry. Projektowana przebudowa obiektów (urządzeń wodnych) polderu polepszy również warunki użytkowania gruntów zlokalizowanych na terenie istniejącego polderu.

Polder po przebudowie zalewany będzie wodami powodziowymi o prawdopodobieństwie wystąpienia p = 1% (raz na 100 lat), a nie jak ma to miejsce w chwili obecnej, wodami o prawdopodobieństwie pojawienia się p = 3% (raz na 33 lata). Polder przejmował będzie szczyt fali powodziowej i redukował przepływy na rzece Odrze części obszaru miasta Opola oraz gmin leżących poniżej: Dąbrowa i Dobrzeń Wielki. Przebudowa wału polderowego Opole oraz budowa nowego obwałowania polderowego Sławice-Żelazna (I/II klasa ważności) diametralnie poprawi bezpieczeństwo zurbanizowanych terenów miasta Opola, terenów przemysłowych (strefa ekonomiczna), terenów Sławic oraz obszar miejscowości Żelazna. Poprzez realizację zadania zwiększy się ochrona przeciwpowodziowa ludności i mienia na terenie województwa opolskiego.

W ramach projektu przewidziano przebudowę 1 urządzenia do celów ochrony przeciwpowodziowej - Polderu Żelazna wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Liczba ludności odnoszących korzyści ze środków ochrony przeciwpowodziowej wynosi 802 osoby. Objętość retencjonowanej wody ma wynosić 3,80 mln m3.

Planowane efekty:

Planowane efekty realizacji inwestycji, to przede wszystkim zapewnienie społecznego i gospodarczego bezpieczeństwa związanego z oddziaływaniem potencjalnych klęsk żywiołowych (powodzi), to jest:

1. Efekty społeczne
- zabezpieczenie przed potencjalnym zagrożeniem życia i zdrowia mieszkańców Opola i gminy Dąbrowa (miejscowości Żelazna), 802 osoby,
- zabezpieczenie przed utratą mienia możliwego w wypadku wystąpienia klęski powodzi (domów, gospodarstw itp.) mieszkańców Opola oraz gminy Dąbrowa, na obszarze 1 640 ha,
- poprawa warunków środowiskowych i ekologicznych związana z ograniczeniem możliwości dewastację środowiska naturalnego i przyrodniczego w wyniku klęski powodzi,
- poprawa jakości życia i zdrowia mieszkańców całego województwa związana z komfortem bezpieczeństwa i stabilnością sytuacji bezpieczeństwa powodziowego,
- usunięcie potencjalnych zagrożeń związanych z wykluczeniem społecznym w wyniku strat materialnych (prywatne majątki i infrastruktura publiczna) ograniczających poziom życia i dostęp do usług publicznych w wyniku wystąpienia klęski żywiołowej,
- zadowolenie społeczne wynikające z realizacji ważnych inwestycji pożytku i bezpieczeństwa publicznego w regionie.

2. Efekty gospodarcze
- zapewnienie bezpieczeństwa przed potencjalnym zagrożeniem powodziowym dla specjalnej strefy ekonomicznej przy ul. Północnej w Opolu oraz działających na jej terenie podmiotach,
- ochrona przed klęską żywiołową ważnych terenów gospodarczych i przemysłowych województwa opolskiego,
- bezpieczeństwo i komfort rozwijania aktywności gospodarczej lokalnych przedsiębiorców w oparciu o brak zagrożeń naturalnych mogących przyczynić się do zniszczenia mienia firmy,
- stabilność zatrudnienia pracowników związanych z podmiotami działalności gospodarczej na terenie chronionym przeciwpowodziowo,
- zapewnienie bezpieczeństwa przejazdu północnej obwodnicy miasta (droga krajowa nr 45) poprzez zmniejszenie poziomu zalewu polderu i ograniczenie lub wyeliminowania konieczności zamykania drogi wynikającej z stanu zagrożenia powodziowego,
- zapewnienie stabilności transportu powiązanego z prowadzeniem działalności gospodarczej, a zależnego od funkcjonowania północnej obwodnicy miasta nawet w wyniku wystąpienia zagrożenia powodziowego,
- brak konieczności ponoszenia nakładów na odbudowę infrastruktury technicznej (drogi, sieci elektro-energetycznej i inne) w wypadku wystąpienia zagrożenia powodziowego.

Całkowita wartość Projektu: 88.284.878.77 zł
Wkład funduszy europejskich: 62.894.147,60 zł
Wkład Jednostki Samorządu Terytorialnego: 25.390.731,17 zł