Zakończyło się kolejne zadanie związane z uszczelnieniem dotychczasowego systemu zabezpieczeń, chroniących Kędzierzyn-Koźle przed wielką wodą od strony rzeki Odry. W czasie wizyty terenowej na nowopowstałym odcinku obwałowania, w której uczestniczyli m.in. przedstawiciele władz województwa opolskiego, władz miasta, okolicznych gmin oraz reprezentujący PGW Wody Polskie, poinformowano o planach realizacji kolejnych inwestycji, jakie podniosą poziom bezpieczeństwa nadodrzańskich miejscowości.
Ukończone prace prowadzone były w ramach projektu „Budowa, rozbudowa wału przeciwpowodziowego rzeki Odry przy miejskiej oczyszczalni ścieków w miejscowości Kędzierzyn-Koźle, woj. opolskie – Etap II”. Główną przyczyną, przemawiającą za koniecznością zrealizowania inwestycji były niewystarczające rozwiązania, które nie dawały Państwowemu Gospodarstwu Wodnemu Wody Polskie gwarancji w zakresie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego tego obszaru. Z tego też powodu Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach wespół z miastem Kędzierzyn-Koźle konsekwentnie inwestuje w realizację niezbędnych przedsięwzięć minimalizujących ryzyko strat spowodowanych przez niszczycielski żywioł.
Przedmiotowy wał przeciwpowodziowy, ulokowany w okolicach kędzierzyńskiej oczyszczalni ścieków, objęty został pracami modernizacyjnymi już w 2020 roku, w ramach zadania pn. „Budowa, rozbudowa wału przeciwpowodziowego rzeki Odry przy miejskiej oczyszczalni ścieków w miejscowości Kędzierzyn-Koźle – etap I”. Wówczas, po rozstrzygnięciu przetargu, Wody Polskie w Gliwicach przystąpiły do wykonania prac przygotowawczych, wykonania dróg tymczasowych, robót ziemnych wałowych a także przygotowania zjazdu wraz z zagospodarowaniem poboczy. Przedmiotowe roboty zakończone zostały jeszcze w tym samym roku.
Drugi etap stanowił kontynuację realizowanych wówczas zadań. Pracami objęto odcinek o długości około 2 kilometrów, na którym dokonano przebudowy istniejącego oraz budowy nowego odcinka wału. Ponadto, w ramach projektu prowadzone były roboty związane z towarzyszącymi obiektowi budowlami, takimi jak: drogi, rowy, drenaże, przepusty oraz przejazdy wałowe. Ukończone zadania zwiększają ochronę przed zalaniem miejskiej oczyszczalni ścieków oraz zrekultywowanego składowiska odpadów, a tym samym minimalizują zagrożenia epidemiologicznego dla mieszkańców oraz ograniczają ryzyko skażenia środowiska. Dzięki budowie obwałowania ochronę przeciwpowodziową zyskała części dzielnicy Pogorzelec i znajdujące się w pobliżu ogródki działkowe. Całkowity koszt inwestycji wynosi ponad 13 mln zł, z czego I etap zadania to 1,6 mln zł. Projekt finansowany był ze środków budżetu Państwa i środków własnych Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, przy współfinansowaniu w wysokości 440 tys. zł przez Urząd Miasta w Kędzierzynie-Koźlu, przekazanym na opracowanie dokumentacji oraz częściowe wypłaty odszkodowań z tytułu przejęcia gruntów koniecznych dla realizacji zadania.
W trakcie spotkania głos zabrał Sławomir Kłosowski, Wojewoda Opolski, podkreślając współpracę Miasta Kędzierzyn-Koźle z Wodami Polskimi w Gliwicach:
- Szanowni Państwo, bardzo cieszy mnie, że w naszym regionie realizowane są tak ważne inwestycje, które zwiększają bezpieczeństwo mieszkańców. Serdecznie dziękuję za ukończenie kolejnego etapu modernizacji odrzańskiego wału przeciwpowodziowego i mam nadzieję na kolejne takie sukcesy Wód Polskich, przy współpracy ze stroną samorządową.
Z kolei Sabina Nowosielska - Prezydent Miasta Kędzierzyn-Koźle - podziękowała za ukończenie inwestycji:
- Długo czekaliśmy, ażeby takie zabezpieczenie przeciwpowodziowe powstało w naszym mieście, ale doczekaliśmy się. Znajdująca się tu oczyszczalnia ścieków, gdy tylko powstała, została od razu zalana, a nieczystości zaczęły spływać w kierunku miasta. Dlatego w imieniu wszystkich mieszkańców bardzo dziękuję, że ta inwestycja doszła do skutku.
Swoje podziękowania wobec pracowników Wód Polskich oraz władz Kędzierzyna-Koźla wyraził również Dyrektor Marcin Jarzyński:
- Inwestycja, zrealizowana przy współudziale Miasta Kędzierzyn-Koźle jest zarazem przykładem bardzo dobrej, wzorcowej współpracy jednostek rządowych i samorządowych, które priorytetu upatrują w bezpieczeństwie mieszkańców. Dlatego też serdecznie dziękuję Pani Prezydent wszystkim zaangażowanym w tej projekt specjalistom UM w Kędzierzynie-Koźlu. Takie samo podziękowanie składam również zespołowi realizacyjnemu Wód Polskich w Gliwicach - powiedział Marcin Jarzyński i dodał:
- To co zwraca szczególną uwagę w wykonanej inwestycji to podejście do kwestii środowiskowych. Otóż projektując nowy odcinek obwałowania i modernizując już istniejący, wysłużony z uwagi na wieloletnią, intensywną eksploatację, poszukiwaliśmy rozwiązania, które uchroniłoby cenny starodrzew porastający zawale. Dzięki wykorzystaniu faktu, że wybudowany w przeszłości odcinek obwałowania mógł stanowić przyporę do nowej budowli udało się przeprowadzić przedsięwzięcie bez uszczerbku i ingerencji w środowisko naturalne.
Opinię na temat zakończonej inwestycji przedstawił ponadto Starosta Powiatu Kędzierzyńsko-Kozielskiego, Paweł Masełko:
- Miałem okazję obserwować postępy tych prac. Pamiętam rok 1997 i 2010 i powiem wprost, że są duże oczekiwania ze strony mieszkańców na poprawę bezpieczeństwa przeciwpowodziowego. Chciałbym także zwrócić uwagę, że tak wielu planów inwestycyjnych nie było tutaj, na tym obszarze, chyba od 1997 r., czyli powodzi tysiąclecia. Bardzo nas to cieszy jako mieszkańców. Cieszy również, że jest plan na Odrę, zarówno w kwestii bezpieczeństwa, jak i jej żeglowności.
Z kolei Krzysztof Woś - Zastępca Prezesa Wód Polskich ds. Ochrony Przed Powodzią i Suszą - wspomniał o kolejnych inwestycjach które będą realizowane w województwie opolskim:
- Udało nam się wykonać i wciąż realizujemy wiele inwestycji, pamiętamy bowiem skutki powodzi, zwłaszcza tej z 1997 r. ale także z 2010 r. Patrzymy w przyszłość i widzimy konieczność dalszych prac, zarówno jeśli chodzi o gminę Bierawa, jak i gminę Reńska Wieś. Będzie to domknięcie przede wszystkim prawej strony obwałowań odrzańskich, dzięki czemu będziemy mogli już powiedzieć, że doświadczenia, takie jak podczas wspomnianych powodzi, już nas nie spotkają.
Istotnie, bezpieczeństwo przeciwpowodziowe miasta, poza wskazanym obiektem, zapewni także kolejna planowana inwestycja, chroniąca miasto Kędzierzyn-Koźle przed możliwymi powodziami. W ramach zadania na lewym brzegu Odry, na wysokości odcinka Lasaki-Poborszów nastąpi budowa, przebudowa i modernizacja kolejnego wału przeciwpowodziowego. Projekt został podzielony na dwa etapy. Pierwszy z nich: "Przebudowa, modernizacja wałów rzeki Odry na odcinku od m. Lasaki gm. Kędzierzyn-Koźle do m. Poborszów gm. Reńska Wieś - budowa, przebudowa i modernizacja lewostronnego wału rzeki Odry Lasaki - Poborszów w miejscowości Kędzierzyn-Koźle woj. opolskie (etap I)” obejmuje prace na przedmiotowym obiekcie na odcinku o długości 1,8 km. Planowany termin rozpoczęcia prac to 2024 rok. Wcześniej jednak, bo już w tym roku możliwe jest rozpoczęcie drugiego etapu pod nazwą „Budowa lewostronnego wału rzeki Odry Lasaki -Poborszów na terenie gminy Reńska Wieś woj. Opolskie - etap II”, który przewiduje budowę nowego lewobrzeżnego wału przeciwpowodziowego w gminie Reńska Wieś w miejscowościach Poborszów i Mechnica na odcinku 2,215 km. Łączna długość modernizowanych walów wyniesie zatem ponad 4 kilometry. Roboty będą obejmowały wykonanie wału ziemnego z uszczelniającą przesłoną przeciwfiltracyjną oraz prace towarzyszące, tj. wykonanie dróg na koronie obwałowań, dróg przywałowych, przejazdów przez wał, przepustów dla cieków. Koszt przedmiotowej inwestycji wyniesie ok. 40 mln zł (dla obu etapów), z czego 700 000 zł przekazano z budżetu Miasta Kędzierzyn-Koźle. Kwota ta została przeznaczona na opracowanie projektu oraz wypłatę odszkodowań za planowane przejęcie gruntów pod inwestycję.
Co więcej, zgodnie z planami Wód Polskich w Gliwicach w 2023 roku najpewniej rozpocznie się kolejna inwestycja pod nazwą: „Budowa, przebudowa i modernizacja prawego wału rzeki Odry na długości 2,85 km gmina Bierawa, woj. Opolskie”. Zadanie będzie polegało na przebudowie i modernizacji istniejącego obwałowania oraz budowie nowego odcinka wału odrzańskiego o dł. blisko 3 km w gminie Bierawa. Po ukończeniu inwestycji wał ochroni przed powodzią bezpośrednio ok. 30 domów mieszkalnych, ok. 40 budynków gospodarczych oraz ok. 160 mieszkańców (obszar ok. 300 ha), a także pośrednio - dolinę rzeki Odry. Realizacja inwestycji jest kontynuacją prac o tym charakterze, wykonywanych po 2005 r. przez wojewódzkie zarządy melioracji i urządzeń wodnych w Opolu i Katowicach. Zgodnie z opracowaną dokumentacją koszt realizacji zadania oszacowano na kwotę ponad 20 mln zł., do której należy doliczyć szacunkowy koszt pozyskania nieruchomości: ok. 3 mln zł (wg. poziomu cen z III kw. 2020 r.).
Powyższe zadania Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, wpisują się w szerszy cel, jakim jest zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego nadodrzańskim miejscowościom położonym w południowej części Polski, od Raciborza, aż po Wrocław. Wiodącą inwestycją, której zadaniem jest ograniczenie ryzyka powodzi na tych terenach było powstanie suchego zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny, którego uroczyste otwarcie miało miejsce pod koniec czerwca 2020 roku. Obiekt po raz pierwszy spełnił swoje zadanie już kilka miesięcy później, gdy podczas październikowych wezbrań uchronił przed wielką wodą szereg nadodrzańskich miejscowości. Nadchodząca wówczas fala wezbraniowa oraz prognozy hydrologiczne wskazywały na zagrożenie podtopień nie tylko dla zabudowy mieszkalnej ale również jednoimiennego szpitala zlokalizowanego właśnie w Kędzierzynie-Koźlu, jednostki strategicznej wówczas pod kątem walki z pandemią covid-19. Uruchomienie obiektu zapobiegło jednak zarówno zalaniu części Brzegu jak i konieczności ewakuacji wspomnianego kędzierzyńskiego szpitala, leczącego pacjentów zakażonych koronawirusem.
