Ruszają kolejne prace inwestycyjne na Odrzańskiej Drodze Wodnej. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach podpisał umowę z wykonawcą prac budowlanych projektu pn. „Modernizacja jazów odrzańskich na odcinku w zarządzie RZGW Gliwice - woj. opolskie (etap II)”. Szeroki katalog prowadzonych działań przyczyni się do wzrostu potencjału transportu wodnego w Polsce. Parząc na zakres realizacji inwestycji na Odrzańskiej Drodze Wodnej, obszar ich oddziaływania, skalę, montaż finansowy i wartość, powiedzieć o rozmachu, to w zasadzie powiedzieć niewiele. Wody Polskie w Gliwicach – zarządca Odrzańskiej Drogi Wodnej na odcinku od Gliwic (wliczając Kanał Gliwicki) do gminy Popielów (Stopień Wodny Ujście Nysy), nadrabiają lata niedofinansowania śródlądowych dróg wodnych, oraz wieloletnie zaniechania w rozwoju szlaków żeglugowych po śródlądziu. Wszystko za sprawą szeroko zakrojonych inwestycji.
Projekt „Modernizacja jazów odrzańskich na odcinku w zarządzie RZGW Gliwice - woj. opolskie (etap II)” dotyczy przebudowy jazów Dobrzeń, Groszowice oraz Krępa. Całkowita wartość projektu wynosi 154 mln zł, a jego realizacja przyczyni się do udrożnienia szlaku żeglownego na Odrze i przywrócenia możliwości transportowych poprzez zapewnienie stałego i stabilnego poziomu piętrzenia wody gwarantującego żeglugę na Odrze. W czwartek 29 października 2020 r. Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach podpisał umowę z wykonawcą prac budowlanych, konsorcjum firm: Przedsiębiorstwem Robót Wodnych i Ekologicznych „EKO-WOD” Sp. z o. o. oraz firmą „NAVIGA-STAL” Sp. z o. o. Realizacja zadania potrwa do 2023 rok.
fot. Stopień Wodny Dobrzeń
Jednak to nie koniec inwestycji na Odrze. Już w sierpniu tego roku Wody Polskie podpisały umowy o dofinansowanie modernizacji śluz oraz sterowni na stopniach wodnych w Krapkowicach i Januszkowicach, a także na budowę jazu klapowego na stopniu wodnym Ujście Nysy. Porozumienie zostało zawarte w Centrum Unijnych Projektów transportowych w Warszawie. Prace, mające na celu podniesienie poziomu żeglowności, ułatwienie obsługi obiektów oraz polepszenie zaplecza socjalnego zaplanowano na okres od września 2020 do lipca 2023 r.
Prowadzone inwestycje opracowano także z myślą o aktualnych zmianach klimatycznych. Zwiększenie potencjału żeglugowego jest istotne, ale równie ważne jest uwzględnienie susz i powodzi występujących lokalnie w Polsce.
- Odczuwamy zmiany klimatu, a zjawiska pogodowe mają gwałtowny przebieg. Deszcze nawalne, powodujące wezbrania przeplatają się z okresami bezdeszczowymi, kiedy musimy walczyć z suszą. Potrzebna jest odpowiednia infrastruktura, która będzie w stanie sprostać tym zdarzeniom. Planowane przez Wody Polskie inwestycje są bardzo szerokie. Prócz jazów i stopni wodnych mowa też o zbiornikach retencyjnych, które będą łagodziły fale powodziowe oraz rekompensowały niżówki. W końcu transport śródlądowy funkcjonuje najlepiej w miejscach, gdzie wahania poziomu wody są możliwie niskie – twierdzi Mirosław Kurz, dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach.
fot. Stopień Wodny Groszowice
Wody Polskie w Gliwicach sukcesywnie realizują szereg inwestycji na Odrzańskiej Drodze Wodnej na łączną kwotę ponad 815 mln zł, z czego blisko 692 mln zł stanowi dofinansowanie unijne. W ramach prowadzonych projektów modernizacjom poddawane będą śluzy i sterownie na stopniach wodnych w Krapkowicach i Januszkowicach, gdzie równocześnie przebudowie będą podlegać awanporty. Kompleksowo remontowane są jazy odrzańskie w Januszkowicach, Wróblinie i Zwanowicach. Projekt obejmuje przebudowę trzech istniejących jazów sektorowych na jazy klapowe z napędem hydraulicznym oraz automatycznym i zdalnym sterowaniem. Realizacja podobnego zakresu prac rozpocznie się lada moment na obiektach Krępa, Groszowice oraz Dobrzeń. Również na stopniu wodnym Ujście Nysy zbudowany zostanie jaz klapowy, który zastąpi istniejący jaz kozłowo-iglicowy. Stopień wodny Ujście Nysy jest ostatnim niezmodernizowanym stopniem wodnym na rzece Odrze. Prowadzone modernizacje obejmują także obiekty towarzyszące na poszczególnych stopniach wodnych. Celem inwestycji jest rozwój i usprawnienie śródlądowej drogi wodnej na Odrze oraz usprawnienie niskoemisyjnych systemów transportu przyjaznych środowisku, dostosowanie rzeki Odry do parametrów III klasy drogi wodnej poprzez zapewnienie stałego, niezmiennego poziomu piętrzenia wody, gwarantującego żeglugę na Odrze, oraz znacznie bezpieczniejsze niż dotychczas przepuszczanie wód powodziowych i kry lodowej. Przedsięwzięcia Wód Polskich zakładają również budowę przepławek dla ryb dwuśrodowiskowych oraz infrastruktury, takiej jak kładki piesze czy rowerowe. Dodatkowo, na stopniu wodnym Ujście Nysy zachowana zostanie zabytkowa przepławka i przelew boczny, powstanie też nowa przepławka dla ryb. Realizacja przedsięwzięć inwestycyjnych daje zarządcy drogi wodnej pewność co do bezpieczeństwa dla użytkowników oraz obsługi, a także większej niezawodności i bezawaryjności stosowanych rozwiązań.
- To szczególnie ważne, nie tylko dla optymalizacji warunków do transportu wodnego, ale także dla bezpieczeństwa przeciwpowodziowego. Przykładowo, jazy odrzańskie pełnią zasadniczo funkcje transportową, zapewniając spiętrzenie wody dla potrzeb żeglugowych na odcinku swojego oddziaływania. Ich pośrednią funkcją są także względy środowiskowe, polegające na napowietrzaniu wody i poprawie jej parametrów. Jazy, których stan jest niezadowalający, niedostateczny mogą przyczynić się do wzrostu ryzyka i zagrożenia powodzi. Dlatego tak ważna jest niezawodność tych obiektów, zwłaszcza w zakresie sterowania. Z upływem czasu i brakiem kompleksowych modernizacji, decyzje o realizacji projektów stały się nieodzowne – dodaje Dyrektor RZGW w Gliwicach, Mirosław Kurz.
fot. Stopień Wodny Krępa
Za ich sprawą korzyść odniesie żegluga, środowisko naturalne oraz mieszkańcy miejscowości położonych nad Górną Odrą w województwie opolskim. Realizacja projektów potrwa do 2023r.
Inwestycje zostały dofinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Funduszu Spójności z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
Szczegółowe informacje, dotyczące przedsięwzięć na rzece Odrze, realizowanych przez Wody Polskie w Gliwicach znajdują się na stornie: https://gliwice.wody.gov.pl/nasze-dzialania/inwestycje
