Ferie zimowe to czas wypoczynku, który często spędzamy na świeżym powietrzu. Część z nas wyjeżdża w góry oddawać się sportowemu szaleństwu, inni podziwiają zimowe krajobrazy spacerując wzdłuż skutych lodem zbiorników. Niestety, mimo wielu kampanii edukacyjnych na temat bezpiecznej zimowej rekreacji, każdego roku mają miejsce tragiczne w skutkach wypadki i utonięcia.

Jednak im częściej powtarzamy zdobytą wiedzę, tym lepiej i dłużej pamiętamy jak uniknąć niebezpiecznych sytuacji lub jak zachować się gdy nasze życie będzie zagrożone. Dlatego także w tym roku, przypominamy najważniejsze zasady bezpiecznych i aktywnych ferii zimowych 

1. Wybierając się na spacer zapoznaj się z aktualną prognozą pogody

Ubieranie się warstwowo, a więc na tzw. „cebulkę”, a także noszenie czapki szalika, rękawic i ciepłych butów to podstawa aby uniknąć wychłodzenia organizmu niejednokrotnie skutkującego chorobą. Zawsze należy mieć przy sobie naładowany telefon komórkowy. W niebezpiecznej sytuacji pomoże nam lub komuś innemu uratować życie.

2. Nigdy nie wchodź na zamarzniętą rzekę lub jezioro, a tym bardziej lód w pobliżu ujścia rzeki, pomostu, śluzy lub trzcinowisk. To właśnie w tych miejscach topi się najszybciej

Kiedy w wyniku silnych ochłodzeń jeziora i rzeki skuwa lód, widok ten często stanowi pokusę by wejść na zamarznięty zbiornik. Niestety pokrywa lodowa jest bardzo zdradliwa dlatego każdego roku, mimo licznych ostrzeżeń odnotowywane są kolejne przypadki utonięcia w wyniku załamania się lodu. Grubość i wytrzymałość tafli jest zmienna i zależy nie tylko od warunków atmosferycznych, ale także od specyfiki samego zbiornika, jego linii brzegowej, głębokości, dopływów czy budowli wodnych. Lód ulega ciągłym zmianom, również dobowym i nigdy nie ma tej samej grubości na całym zbiorniku. Mimo, że przy brzegu może wydawać się gruby, to kilka kroków dalej może być już bardzo cienki, kruchy i za słaby, aby utrzymać ciężar ludzkiego ciała. Właśnie dlatego wchodzenie na zamarznięte zbiorniki wodne jest zawsze bardzo niebezpieczne.

Jeśli jednak zdecydujemy się wejść na zamarznięty akwen wodny zawsze należy sprawdzić czy warstwa lodu jest dostatecznie gruba. Przyjęta bezpieczna grubość lodu, która pozwala na przemieszczanie się po nim, wynosi minimum 10 cm, jednak mimo to zawsze istnieje ryzyko jego zarwania. Dodatkowo grupowanie się osób w jednym miejscu na małym obszarze sprawia, że wytrzymałość pokrywy lodowej maleje.

3. Jeśli przebywając na zamarzniętym zbiorniku lód się pod nami załamie, pamiętaj o poniższych zasadach!

• Zachowaj spokój i unikaj gwałtownych ruchów.

• Ciągle wzywaj pomoc. W lodowatej wodzie można przebywać najwyżej tylko kilka minut.

• Rozłóż ręce szeroko na lodzie i poprzez podciąganie się próbuj wyjść z wody.

• Jeśli na brzegu znajduje się osoba, która stara się udzielić nam pomocy należy chwycić podany środek ratunkowy np. szalik lub gałąź i wykonując nogami ruchy żabki wypełznąć na twardsze podłoże.

4. Jak zachować się w sytuacji, kiedy widzimy tonącego w wyniku załamania lodu?

• Zachowaj spokój, oceń sytuację i zawiadom służby ratunkowe - straż pożarną (tel. 998 lub 112) lub pogotowie ratunkowe (tel. 999 lub 112).

• Pomocy udzielaj nie wchodząc na lód – podstawą jest zadbanie o własne bezpieczeństwo aby nie stać się kolejną ofiarą.

• W oczekiwaniu na przyjazd służb ratunkowych można podać tonącemu przedmiot, którego może się chwycić - kij, szalik lub inny dłuższy przedmiot, za pomocą którego poszkodowany będzie mógł wyjść z wody.

• W wyjątkowych sytuacjach do tonącego można zbliżyć się czołgając po lodzie jednak wyłącznie na taką odległość, aby możliwe było podanie przedmiotu ratującego.

• Jeśli uda się wyciągnąć tonącego na brzeg należy zdjąć mokrą odzież poszkodowanego i okryć go czymś ciepłym np. płaszczem lub kurtką.

• Do czasu przyjazdu służb ratowniczych, jeśli to możliwe, należy przejść do zamkniętego, ciepłego pomieszczenia, aby zapobiec dalszej utracie ciepła. Niebezpieczeństwo pogorszenia stanu poszkodowanego istnieje nawet po wyjściu z wody, dlatego należy sprawdzać jego stan, a w razie konieczności rozpocząć resuscytację krążeniowo-oddechową.

Niebezpieczne sytuacje w okresie zimowym zdarzają się nie tylko w obrębie zbiorników wodnych, ale także podczas uprawiania sportów zimowych.

Niezależnie od dyscypliny sportu, którą wybierzemy także i w tych sytuacjach powinniśmy kierować się zdrowym rozsądkiem i zasadami bezpieczeństwa. Najczęstsze i najbardziej niebezpieczne są urazy głowy. Statystki podają, że stanowią one do 20% urazów, jakich doznają osoby uprawiające sporty zimowe.

1. Kompletując strój do zimowych aktywności, pamiętaj o..

• Kasku - dorośli i dzieci, początkujący i doświadczeni narciarze czy snowboardziści, powinni jeździć w nakryciu chroniącym głowę.

• Goglach lub okularach przeciwsłonecznych z filtrem polaryzacyjnym które ochronią oczy przed nadmiernym nasłonecznieniem, ale także w trakcie opadów śniegu.

• Ochraniaczach na kolana i nadgarstki – to elementy które pomogą uniknąć nam bolesnych stłuczeń i zwichnięć.

2. O czym pamiętać wybierając trasę do zjazdu na nartach, snowboardzie lub sankach..?

• Trasy zjazdowe oceńmy pod kątem swoich umiejętności i korzystajmy tylko z wyznaczonych tras.

• Nie zajeżdżamy drogi innym, a w przypadku konieczności zatrzymania się wybierzmy miejsce z boku trasy.

• Planując zabawę na sankach sprawdźmy czy na trasie zjazdu nie ma drzew, slupów, a samo miejsce znajduje się daleko od ulicy i aut.

• Jeśli natomiast zdecydujemy się wybrać na łyżwy korzystajmy tylko z bezpiecznego lodowiska zamiast zamarzniętych jezior.

Przestrzeganie tych prostych zasad pozwoli spędzić zimowy czas wolny w sposób aktywny, a co najważniejsze bezpieczny!

Nauka o bezpiecznej rekreacji wodnej oraz umiejętności udzielania pierwszej pomocy to jedne z licznych obszarów edukacyjnych realizowanych w ramach ogólnopolskiego programu Aktywni Błękitni – szkoła przyjazna wodzie.

W tegorocznej – IV edycji uczestniczy ponad 400 szkół podstawowych w całym kraju, a program wspiera ponad 100 instytucji oraz partnerów medialnych. Honorowym patronatem objęło program Aktywni Błękitni tym roku aż 5 Ministerstw: Ministerstwo Infrastruktury, Ministerstwo Edukacji i Nauki, Ministerstwo Klimatu i Środowiska, a także po raz pierwszy Ministerstwo Zdrowia i Ministerstwo Sportu i Turystyki.

Relacje z działań w ramach programu Aktywni Błękitni zamieszczamy na bieżąco w naszych mediach społecznościowych – Facebook i YouTube. 

https://www.facebook.com/AktywniBlekitni/

https://www.youtube.com/channel/UCYQ4t66_zDup8eDBKA7SJtg

Nabór do kolejnej edycji ruszy we wrześniu 2023!

Informacje o programie i kontakt do regionalnych koordynatorów zamieszczamy tutaj: https://www.wody.gov.pl/edukacja/aktywni-blekitni